watermolen tekening Klotz

Steen
Algemeen
Historie
Fotoalbum

Steen
 
Watermolenpad 1
4611 HX
Bergen op Zoom
 
tel  06-22681724
 
 

De getijdenwatermolen in de media 2001 t/m 2005

Onthulling van "Aan de Zoutketen";
Onderdeel van deze hernieuwde stadswandeling is de Watermolen aan de Oude Vissershaven. Deze molen is volgens wethouder Van den Kieboom dermate bijzonder dat hij de bezoekers aan Bergen op Zoom een blik op dit monument niet wilde onthouden.....lees verder
Datum: 14 oktober 2005 Bron: BN/DeStem

Onthulling van "Aan de Zoutketen"

Door Ton Hopmans

Vrijdag 14 oktober 2005 - BERGEN OP ZOOM – Wethouder Piet van den Kieboom en directeur Anita Nuiten van Woningstichting Soomland hebben gistermiddag het naambord onthuld van het pad tussen de Zuidzijde Haven en het Watermolenpad.

Het pad dat tussen de woonhuizen loopt heet voortaan ‘Aan de Zoutketen’. Het andere pad dat enkele tientallen meters verder ligt en parallel loopt met Aan de Zoutketen draagt de naam ‘Aan de Kalkovens’.
Aanleiding voor de naamgeving was dat Toerisme Bergen op Zoom in samenwerking met het Regionaal Historisch Centrum een bestaande stadswandeling die al dertig jaar bestond heeft aangepast. Onderdeel van deze hernieuwde stadswandeling is de Watermolen aan de Oude Vissershaven. Deze molen is volgens wethouder Van den Kieboom dermate bijzonder dat hij de bezoekers aan Bergen op Zoom een blik op dit monument niet wilde onthouden. Anita Nuiten zei dat Soomland met plezier heeft meegewerkt.

terug naar titelweergave


Havenkwartier onder de loep
Plannen voor verplaatsing van de gemeentewerf en restauratie van de watermolen.....lees verder
Datum: 7 mei 2005 Bron: BN/DeStem

Havenkwartier onder de loep

Door Laurent Heere

Zaterdag 7 mei 2005 - BERGEN OP ZOOM – Er komt een compleet plan voor de herinrichting van het Havenkwartier, incluis de Westersingel.

Wethouder Giel Janssen (ruimtelijke ordening) wilde er tot voor kort niet aan, maar mede onder druk van zijn eigen partij én ook op verzoek van D66/BSD gaat het college toch aan de slag met een visie op de Westersingel en het Havenkwartier.

 

 

Er zijn verschillende aanleidingen om daar nu mee te beginnen.

  • De bouwplannen in de nieuwe woonwijk Bergse Haven, waardoor het belangrijk wordt dat er een goede samenhang komt tussen de ‘oude’ en de ‘nieuwe’ haven.
  • Verschillende gemeentelijke nota’s, waarin is vastgesteld dat het Havenkwartier en het Westelijk Stadsdeel maar povertjes afsteken ten opzichte van de binnenring.
  • De bouwplannen rond het PNEM-terrein (tussen de Zuidzijde Haven en de Van Konijnenburgweg).
  • De mogelijke verplaatsing van de brandweerkazerne (bekeken wordt of het verstandig is de kazerne te slopen omdat hij niet voldoet of ingrijpend te verbouwen).
  • Plannen voor verplaatsing van de gemeentewerf en restauratie van de watermolen.
  • Het Harinkhof geldt als nieuw visitekaartje van het Havenkwartier maar de bestrating (hergebruikte betontegels) past volgens het college helemaal niet bij de beoogde uitstraling.
  • Een al jaren geleden ontwikkeld plan van de Vereniging Binnenstad om de hele omgeving Westersingel op te knappen.
  • De jarenlang slepende discussie over een open Kaai.
Wat het college betreft, worden al die ontwikkelingen nu eens goed met elkaar in samenhang bekeken.

Dat betekent dat het college in kaart gaat brengen hoe de verbinding tussen het centrum en het Havenkwartier het best hersteld kan worden. „We hebben al eerder met woningstichting Soomland gesproken over het gebied“, zegt wethouder Janssen desgevraagd. Soomland heeft verspreid in het gebied nogal wat woningen liggen (waaronder ‘moderne’ huizen aan de Westersingel) die volgens het college toe zijn aan een facelift.

Voor het PNEM terrein ligt inmiddels een ontwerp bestemmingsplan klaar. Het is de bedoeling dat de gemeente daar in de loop van dit jaar begint met de bodemsanering..

Het is de bedoeling dat er draagvlak wordt gezocht bij de planontwikkeling. Daarom wordt de ondernemersorganisatie BOB/MGH (die nog op zoek is naar een bestuur) erbij gevraagd. Net als de Vereniging Binnenstad, die kritiek heeft op de ‘verkwanseling’ van het Paradeplan. Nieuw in het gespreksforum zijn vertegenwoordigers van de wijkcommissie centrum in oprichting. Ook bewoners van het Havenkwartier worden uitgenodigd voor de klankbordgroep. De bedoeling is dat eind dit jaar de plannen aan de gemeenteraad worden voorgelegd.

terug naar titelweergave


Regeling tegen uitsterven ambacht
Om ervoor te zorgen dat de oude beroepen niet uitsterven, stimuleert de gemeente Bergen op Zoom leerlingbouwplaatsen voor het restauratieambacht......lees verder
Datum: 1 juli 2004 Bron: BN/DeStem

Regeling tegen uitsterven ambacht

Door Sanne Schelfaut

Donderdag 1 juli 2004 - BERGEN OP ZOOM – Traditioneel ambachtswerk als houtsnijwerk, lood- en zinkwerk wordt door steeds minder mensen beoefend. Om ervoor te zorgen dat de oude beroepen niet uitsterven, stimuleert de gemeente Bergen op Zoom leerlingbouwplaatsen voor het restauratieambacht.

Morgen ondertekent wethouder L. Withagen namens de gemeente samen met de provincie een convenant waarin duidelijke afspraken staan over de inzet van leerlingen. „Bij restauratieklussen boven de drie ton, is de gemeente verplicht leerlingbouwplaatsen te maken. Dan heb je het over een 1 op 1 situatie: één leermeester op één leerling. Erg intensief dus. Op die manier willen we bereiken dat het traditionele vakwerk blijft bestaan en zelfs wordt gestimuleerd“, zegt T. van Eekelen van de gemeente. De gemeente is de eerste in Noord-Brabant die zich aan dergelijke afspraken, in de vorm van een convenant, bindt. „De provincie ondersteunt dit project van harte en ziet Bergen op Zoom als voorbeeld voor andere Brabantse gemeenten“, aldus Van Eekelen. Naast de twee overheden is ook het ROC betrokken bij het project..

terug naar titelweergave


'Je mag de geschiedenis er aan af zien'
Op 6 januari is hij begonnen, 2,5 jaar heeft hij er voor uitgetrokken.
En wie Hans Smeenk een beetje kent, weet dat hij dat meent. De restauratie van de watermolen aan de Oude Vissershaven is in volle gang.
"Dit is mijn lust en mijn leven", zegt de aannemer.....lees verder
Datum: 24 juli 2003 Bron: BN/DeStem

'Je mag de geschiedenis er aan afzien'

Door Jan van de Kasteele

Donderdag 24 juli 2003 - BERGEN OP ZOOM - Op 6 januari is hij begonnen, 2,5 jaar heeft hij er voor uitgetrokken. En wie Hans Smeenk een beetje kent, weet dat hij dat meent. De restauratie van de watermolen aan de Oude Vissershaven is in volle gang. "Dit is mijn lust en mijn leven", zegt de aannemer.

Vorig jaar kocht Smeenk de watermolen. Een Rijksmonument uit 1500 dat de laatste tien, vijftien jaar stond te verkommeren. Tot 1887 was het een molen, daarna in feite een veredeld pakhuis.
Smeenk kocht het gebouw met een helder idee voor ogen: de watermolen moet weer tot leven komen. De omvangrijke restauratie moet dat mogelijk maken. De watermolen bestaat in feite uit twee gebouwen, de molen zelf en het eraan vastgebouwde woonhuis. In dat huis wil Smeenk straks zelf gaan wonen.
De molen wilde hij gaan gebruiken als werkplaats. Maar nu hij eenmaal bezig is, heeft hij dat idee al een beetje losgelaten. Hij ziet die enorme ruimte al voor zich als atelier. Voor kunst, antiek, als showroom. "Het is zonde om er een werkplaats van te maken. Want dan moet er een vlakke vloer in." Die vlakke vloer is nu ver te zoeken. Want ooit herbergde deze ruimte een compleet maalmechanisme. Bij gebruik als bijvoorbeeld showroom is daar uitstekend mee te spelen.

Spitten

Dat denkt hij nu. Het tekent de manier waarop Smeenk werkt. Geen strak plan over wat hij wil met de molen, waar niks meer aan is te veranderen. Nee, met het vorderen van de restauratie vormen zich zijn ideeën over de toekomst meer en meer.
Zo is hij van begin af aan bezig geweest met het gebouw. Eerst lezen, archiefwerk doen. Spitten. In de archieven. En in de grond. In het gebouw, rondom het gebouw. Om zo een beeld te krijgen van de watermolen, van de geschiedenis, van de manier waarop het pand is gebruikt. Beetje bij beetje vulde Smeenk voor zich zelf het verleden in. Om zo te weten hoe de restauratie moest verlopen. "Dat was een heel belangrijke fase."
Gaandeweg kreeg hij een beeld voor ogen. En dat was geen makkelijke opgave. Want het gebouw onderging in de loop der eeuwen verbouwing na verbouwing. Soms makkelijk te zien, op een ander moment alleen door grondige studie te achterhalen. Samen met de gerenommeerde Bergse architect Jan Weijts maakte hij een plan. Een plan waar ook de plaatselijke Welstandsmonumentencommissie en de Rijksdienst voor de Monumentenzorg zich in konden vinden. "Je mag na de restauratie de geschiedenis er aan af zien."

Keuzes maken

Straks staat er weer een watermolen, gebaseerd op een moment uit het verleden. Maar wel waarheidsgetrouw. "Er staat straks niet een gebouw dat er nooit zo heeft gestaan. Zeker niet. Maar restaureren van zo'n oud gebouw is nu eenmaal keuzes maken", zegt hij.
Dat veranderen is al begonnen met het omhoog tillen van de vloer boven de molen. Die ligt nu een meter hoger. De kap is verwijderd en komt weer terug, maar dan groter dan voorheen. Maar wel met gebruik van de oude materialen. 'Nieuw' komt er alleen aan te pas waar dat niet anders kan.
Zo vergaat het straks ook het woonhuis. Daar is op de bovenverdieping goed te zien hoe ooit de kap groter is gemaakt. Met andere, dunnere balken. Bij Smeenk gaat dat hogere gedeelte er weer af en wordt de oorspronkelijke daklijn aangehouden.
Smeenk regelt het project vanuit zijn aannemingsbedrijf, met behulp van leerlingen van de Stichting Samenwerkingsverband Praktijkopleiding Bouw. Van de restauratie leren die leerlingen. Maar ook hij zelf. "Zie het maar als een klein Markiezenhof, een kleine Gertrudiskerk", geeft hij de omvang van de restauratie aan. En daarom werkt hij in stapjes, wordt de hele restauratie heel gefaseerd uitgevoerd.
Hij wil er niet alleen van leren, maar tegelijkertijd zijn naam mee vestigen. Zijn visitekaartje afgeven. Zodat Bergen op Zoom weet dat er een aannemer is die grote restauratieopdrachten aan kan. En inmiddels is hij in zijn gedachten al weer verder. Want al zijn onderzoek heeft 'm geleerd dat er, om de molen te laten draaien, een fors sluizencomplex naast lag. Dat zorgde er voor dat er water werd vastgehouden dat vervolgens met de nodige kracht het molenwerk in gang kon zetten. Misschien, misschien is daar iets van terug te brengen...Smeenk houdt komend weekeinde open huis. Voor iedereen, maar hij hoopt vooral ook op belangstelling vanuit de bouwwereld. Van jongelui die ook graag als leerling aan de slag willen. Zaterdag en zondag staat het hek aan de Oude Vissershaven open van 12.00 tot 17.00 uur.

terug naar titelweergave


Zo'n 2700 woningen in nieuwe wijk in de Geertruidapolder
Bovendien moet het een wijk worden waar water een belangrijk element is.....lees verder
Datum: 24 april 2003 Bron: BN/DeStem

2700 woningen in nieuwe wijk

Door Bregje Suurland

Donderdag 24 april 2003 - BERGEN OP ZOOM - In de Geertruidapolder verrijzen vanaf 2007 in tien jaar tijd 2700 woningen. Volgens wethouder G. Janssen wordt het geen gewone nieuwbouwwijk, maar een nieuw fenomeen, dat veel mensen van buiten de gemeente naar Bergen op Zoom trekt.

Burgemeester en wethouders willen voor de ontwikkeling van het project in zee met AM Vastgoed/Amvest. Dit is de partij die volgens de gemeente als beste uit de bus is gekomen.
Op verzoek van de gemeente hebben in totaal vijf projectontwikkelaars een plan voor het gebied gemaakt. Dat is een lastige opgave omdat het een zeer kostbaar project is. Voor de ontwikkeling van de Geertruidapolder zou de fabriek van Nedalco verplaatst moeten worden. Bovendien moet het een wijk worden waar water een belangrijk element is.
In de eerste plannen werd gedacht aan een tekort van honderden miljoenen euro's, nu zou het tekort zijn teruggebracht tot tientallen miljoenen.

Binnenhaven

AM Vastgoed/Amvest heeft het financiële gat voor de uitvoering van het plan minder groot gemaakt door het waterpeil in de Geertruidapolder gelijk te houden met dat van de Binnenschelde. In die Geertruidapolder komt een nieuwe binnenhaven.
Binnenschelde en Geertruidapolder komen via een sluis in verbinding te staan met het Zoommeer. Die sluis komt in de huidige dam die Molenplaat verbindt met de Kop van 't Hoofd. Op deze manier is er slechts een sluis nodig en hoeft de Binnenschelde niet te worden uitgebaggerd. Hierdoor worden grote kosten bespaard.
Het idee van de ontwikkelaar is het water in een kom de Geertruidapolder binnen te halen, met daaromheen bebouwing. De woningen moeten 'uniek' zijn, om niet te concurreren met bouwplannen in bijvoorbeeld de Augustapolder. Tachtig procent bestaat uit koopwoningen, 65 procent zijn appartementen en zestig procent valt in de duurdere prijsklasse. En juist met die duurdere woningen hoopt AM Vastgoed/Amvest geld te verdienen, waardoor het financiële gat minder groot uitpakt. Bovendien moeten die duurdere woningen mensen van buitenaf naar Bergen op Zoom lokken.

Jachthaven

Een van de uitgangspunten van de gemeente was een jachthaven met minimaal 250 ligplaatsen. AM Vastgoed/Amvest heeft gekozen voor een grote jachthaven van zevenhonderd plaatsen in de Binnenschelde ter hoogte van Kop van het Hoofd, passanten worden opgevangen bij De Zeeland.
De komende drie jaar hoopt de gemeente de plannen verder uit te werken zodat in 2007 de eerste stenen kunnen worden gestapeld.

terug naar titelweergave


Watermolen moet weer molen worden
De restauratie van de watermolen aan de Oude Vissershaven is in volle gang. Al lijkt op het eerste oog meer sprake te zijn van sloop dan van het terugbrengen in oude staat. .....lees verder
Datum: 20 februari 2003 Bron: BN/DeStem

Watermolen moet weer molen worden

Van onze verslaggever

Donderdag 20 februari 2003 - BERGEN OP ZOOM - De restauratie van de watermolen aan de Oude Vissershaven is in volle gang. Al lijkt op het eerste oog meer sprake te zijn van sloop dan van het terugbrengen in oude staat.

Omdat het pand op instorten stond, is het dak van de oude watermolen afgehaald. Foto Con Clasquin

Aannemer J. Smeenk is bezig de vijfhonderd jaar oude getijdenmolen op te knappen. "Nu zijn we bezig met werkzaamheden van constructieve aard", omschrijft hij het technisch. "Het pand stond op instorten. Daarom hebben we het dak eraf gehaald, zodat deze de muren niet kapot kon drukken." Twee timmermannen zijn bezig rot hout uit het gebouw weg te halen. Eind april moet de ontmanteling klaar zijn en kan het daadwerkelijk opbouwen beginnen. Tenminste als de vergunningen in orde zijn. Smeenk spreekt van een gecompliceerd iets. "Het wordt straks een mooi gebouw. Er komt een bedrijfsgedeelte en een woning in. We brengen het terug in de oude staat. Het zal daardoor heel anders worden dan het er nu uitziet."
Smeenk wil dat weer zichtbaar wordt dat het pand ooit een watermolen was. "Nu is daar helemaal niets van te zien." Opnieuw een rad aan de buitenmuur in het water bevestigen, lijkt de aannemer geen goede optie. "Wanneer zo'n rad niet gebruikt wordt, zal het snel gaan rotten. Het is beter om dan op een symbolische manier weer te geven dat het gebouw een watermolen was. Bijvoorbeeld door de as van het rad wel te bevestigen aan de muur. Een tekening van het oude gebouw kan dan laten zien hoe het gebouw mét rad eruit heeft gezien." 

terug naar titelweergave


Drukte op open dag getijdenmolen
Ongeveer vijfhonderd belangstellenden brachten het afgelopen weekeinde een bezoek aan de getijdenmolen aan de Oude Vissershaven......lees verder
Datum: 15 juli  2002 Bron: BN/DeStem

Drukte op open dag getijdenmolen

Van onze correspondent

Maandag 15 juli 2002 - BERGEN OP ZOOM - Ongeveer vijfhonderd belangstellenden brachten het afgelopen weekeinde een bezoek aan de getijdenmolen aan de Oude Vissershaven.

Dat was aanmerkelijk meer dan het aantal waarop eigenaar Hans Smeenk had gerekend. De getijdenmolen, die in 1497 is gebouwd en tot 1887 functioneerde, is één grote bouwval. De meeste bezoekers moesten dan ook even slikken toen ze het gebouw, op eigen risico, betraden. "Hoe kom je daar doorheen," was een veel gestelde vraag aan Smeenk, die zelf denkt drie jaar nodig te hebben voor de restauratie. Smeenk wil jonge bouwvakkers, die nog in opleiding zijn, aantrekken om hem te helpen bij de restauratie.
De zolderverdieping is deels ingestort. Het woongedeelte, waarin twee schoorsteenmantels staan, is nog als zodanig te herkennen. "Architect Jan Weyts en ik weten wat de waarde van de molen is," zegt Smeenk.
Ongeveer een tiental jonge bouwvakkers zijn volgens Smeenk zeer geïnteresseerd om te helpen bij het restauratiewerk.

terug naar titelweergave


Zorgen over watermolen
Er zit geen schot in de restauratie van de watermolen aan de Oude Vissershaven in Bergen op Zoom. Hoewel J. Smeenk van aannemersbedrijf Cauwenborgh al in november van de gemeente te horen kreeg dat hij met de watermolen aan de slag mocht, is hij nog steeds geen eigenaar.....lees verder
Datum: 6 april 2002 Bron: BN/DeStem

Zorgen over watermolen

Van onze verslaggeefster

 Zaterdag 06 april 2002 - BERGEN OP ZOOM - Er zit geen schot in de restauratie van de watermolen aan de Oude Vissershaven in Bergen op Zoom.

Hoewel J. Smeenk van aannemersbedrijf Cauwenborgh al in november van de gemeente te horen kreeg dat hij met de watermolen aan de slag mocht, is hij nog steeds geen eigenaar.
Ondertussen is er al verschillende keren ingebroken. Smeenk vreest de molen door vandalisme te verliezen.
De watermolen aan de Oude Vissershaven staat op instorten. Toch is Smeenk jarenlang bezig geweest de molen in bezit te krijgen. Hij wil het rijksmonument terugbrengen in originele staat en er een opleidingscentrum voor restaurateurs beginnen.
Gezien de slechte staat van de molen, is het volgens Smeenk van belang dat er snel wordt gehandeld. Officieel zou de overdracht al eind februari zijn. Medewerking zegt hij van de gemeente nauwelijks te krijgen. "Ze doen me handboeien om. Het 'kan niet-' en 'niets mee te maken'-gehalte onder de ambtenaren is erg hoog. Op deze manier kom ik geen stap verder. Er is nu al minstens vijf keer ingebroken. Wat de volgende keer gebeurt, moet je maar weer afwachten."
De gemeente en Smeenk verschillen van mening over afspraken over de afzetting van het terrein.
Volgens Smeenk was met de gemeente afgesproken dat er een poort zou komen te staan aan het begin van het terrein, naast de gemeentewerf.
"Nu zegt de plantsoenendienst van de gemeente echter dat dat niet kan, omdat ze dan een stukje talud niet goed kan schoffelen. Een afzetting dichterbij is mijns inziens niet mogelijk vanwege de bouwwerkzaamheden die straks plaatsvinden."
Verder zou de gemeente de watermolen schoon opleveren. "Niemand durft er naar binnen. Dus heb ik de molen zelf schoongeveegd en de rotzooi buiten gelegd. Die heb ik uiteindelijk ook maar zelf opgeruimd."

Gekibbel

Smeenk heeft inmiddels een brief aan wethouder G. Janssen gestuurd met de vraag of die eens wil uitleggen waar de gemeente mee bezig is. "Ik wil door, ik wil al mijn energie steken in de watermolen, niet in dit eindeloze gekibbel. Dit is zo'n strategisch moment en iedereen zit elkaar aan te kijken."
Een woordvoerder van de gemeente laat weten dat de akte van overdracht 'passeergereed' is. "Er wordt nog een aantal zaken besproken, maar de overdracht kan plaatsvinden. Het wachten is nog op een datum."

terug naar titelweergave


Molen is voor Cauwenborgh
Aannemersbedrijf Cauwenborgh krijgt de watermolen aan de Oude Vissershaven in handen. Dat heeft het college gisteren besloten.....lees verder
Datum: 28 november 2001 Bron: BN/DeStem
Gemeente hakt knoop door : Molen is voor Cauwenborgh

Van onze verslaggeefster

Woensdag 28 november 2001 - BERGEN OP ZOOM - Aannemersbedrijf Cauwenborgh krijgt de watermolen aan de Oude Vissershaven in handen. Dat heeft het college gisteren besloten.

Het 'ja' voor Cauwenborgh betekent een 'neen' voor Van den Bergh Bouw. Dat bedrijf had evenals Cauwenborgh een plan ingediend voor de molen, maar valt nu definitief af als gegadigde voor het rijksmonument.

Doorslag:

Vooral de wijze waarop J. Smeenk van Cauwenborgh zijn restauratieplan voor de historische molen heeft uitgewerkt en uitgedacht, gaf de doorslag bij de gemeente. ”Het gebouw is goed doorgelicht, goede tekeningen, kortom goed doortimmerd. Dat vond ook de WelstandsMonumentencommissie”, motiveert wethouder G. Janssen de keuze voor Cauwenborgh. De plannen van aannemersbedrijf Van den Bergh Bouw waren daarentegen veel globaler, minder uitgewerkt. ”Cauwenborgh weet precies wat hij wil met de molen. Dat is van belang omdat de gemeente vaart wil maken met restauratie van het monument”, aldus Janssen.

Vertrouwen:

Daar komt bij dat de gemeente veel vertrouwen heeft in de 'tandem' Smeenk en architect J. Weijts. Een ideale combinatie, vindt de wethouder. ”De een denkt en tekent, de ander bouwt en metselt.” Met de plannen van Smeenk/Weijts is de uitstraling van de eeuwenoude molen als rijksmonument gegarandeerd, denkt het gemeentebestuur. Cauwenborgh wil de watermolen restaureren tot opleidingscentrum voor restaurateurs. Dat idee spreekt het college zeer aan omdat het goed past bij het streven van Bergen op Zoom om naam te maken als monumentenstad.

Levend maken:

”De molen zelf wordt opgeknapt, jonge restaurateurs vinden er werk en bovendien kan de stad op termijn ook restauratieopdrachten van buiten Bergen op Zoom binnenhalen. Vroeger was de molen een centrum van nijverheid. Die historie kan Cauwenborgh weer levend maken”, ziet de wethouder de voordelen. Smeenk zelf verkeerde gisteren tegen de avond in 'gematigde jubelstemming'. ”Ik weet dat ik er dicht bij zit, maar formeel moet ik het besluit nog horen. Ik zit nu nog op mijn stoel, morgenochtend hopelijk tegen het plafond.”

Vervallen:

Cauwenborgh en Van den Bergh Bouw waren beiden jaren bezig om de molen in bezit te krijgen. Het monument is inmiddels zo vervallen dat snel handelen noodzakelijk is. Wethouder Janssen hoopt in januari een intentie-overeenkomst met Cauwenborgh te sluiten met daarin de voorwaarden van verkoop. ”We moeten bijvoorbeeld nog eens goed naar het bestemmingsplan kijken.” Ook de Rijksdienst voor de Monumentenzorg komt nog aan zet. Die moet een bouwhistorisch onderzoek in de molen verrichten waarbij duidelijk wordt wat wel of niet waardevol genoeg is om te bewaren. ”De Rijksdienst kijkt over onze schouders mee. Die moeten we er tot het einde van de rit bijhouden”, aldus Janssen.

terug naar titelweergave


Aannemersbedrijf Cauwenborgh gaat watermolen restaureren
Het college van B&W heeft besloten om voor de restauratie en het hergebruik van de voormalige Watermolen aan de Oude Vissershaven verder te gaan met het plan van aanpak zoals dat is ingediend door Aannemersbedrijf Cauwenborgh.....lees verder
Datum: 27 november 2001 Bron: Gemeente Bergen op Zoom
Persbericht: Gemeente Bergen op Zoom

Aannemersbedrijf Cauwenborgh gaat watermolen restaureren

Het college van B&W heeft op dinsdag 27 november 2001besloten om voor de restauratie en het hergebruik van de voormalige Watermolen aan de Oude Vissershaven verder te gaan met het plan van aanpak zoals dat is ingediend door Aannemersbedrijf Cauwenborgh.
Van de twee voorgelegde plannen is dit het meest aansprekende plan. Het plan bevat een heldere uitleg van de voorgenomen restauratie van de Watermolen met daarbij zoveel mogelijk respect voor de vijfhonderdjarige geschiedenis van de watermolen. Daarnaast is ook de manier waarop de restauratie wordt aangepakt en het toekomstig gebruik van doorslaggevende betekenis geweest voor de besluitvorming. Een voorgestane restauratie met inschakeling van leerling-restaurateurs en een toekomstig opleidingscentrum voor restauratie-ambachtslieden zal een goede bijdrage leveren voor de instandhouding van het restauratie ambachtsvak.
Aan het bedrijf zal nog wel een pakket randvoorwaarden worden meegegeven ter waarborging van een verantwoorde restauratie en hergebruik. Deze randvoorwaarden zullen de komende weken worden opgesteld. De planning is om de gemeenteraad in zijn vergadering van 31 januari 2002 een voorstel te doen tot verkoop van de voormalige Watermolen met het bijbehorende terrein.

terug naar titelweergave


Getijdenmolen uit vergetelheid
Voorzichtig schuifelen tussen immense spinnenwebben en stoffige vogellijkjes. De houten trap lijkt elk moment kreunend ineen te storten. Het is niet te bevatten. Een vijfhonderd jaar oude watermolen, enig in zijn soort in Nederland, staat in een verstopt hoekje in een historische stad als Bergen op Zoom gewoonweg te verkommeren. .....lees verder
Datum: 3 augustus 2001 Bron: BN/DeStem

Getijdenmolen uit vergetelheid

Door Dennis Rijsbergen


Vrijdag 03 augustus 2001 - BERGEN OP ZOOM - Voorzichtig schuifelen tussen immense spinnenwebben en stoffige vogellijkjes. De houten trap lijkt elk moment kreunend ineen te storten. Het is niet te bevatten. Een vijfhonderd jaar oude watermolen, enig in zijn soort in Nederland, staat in een verstopt hoekje in een historische stad als Bergen op Zoom gewoonweg te verkommeren.

Het is niet te bevatten, een oude watermolen, enig in zijn soort, staat in een hoekje van Bergen op Zoom te verkommeren. Foto Con Clasquin

De molen aan de Oude Vissershaven ligt verscholen bij de werf van de gemeente. Voor een leek is het pand niet meer dan een oninteressante ruïne. De molen is een opslagplaats voor een uiteenlopend assortiment prullaria daar bijeen gebracht door werkers van de gemeentewerf. Een suzuki-bromfiets onder dik stof staat naast de restanten van een oud familiegraf.
In een hoekje staat een plattegrond. 'Najaarskermis 1988' staat er boven. Iets verderop liggen brokstukken van fitnessapparatuur. Een verdieping hoger is de halve vliering naar beneden gestort. Maar wie dieper graaft dan de bizarre verzameling rotzooi vindt een boeiende geschiedenis.

Zeepzieder

De schepper van stadspaleis Het Markiezenhof, Anthonis Keldermans, is vermoedelijk ook de geestelijk vader van de watermolen. Deze meesterbouwer adviseerde op 17 september 1493 stadsbouwmeester Jan Joest de Zeepzieder uit Antwerpen en Jan de Vreese over de bouw van een watermolen in Bergen op Zoom.
De molen zou moeten werken op eb en vloed, vond Keldermans. Een idee dat aansloeg bij de toenmalige heer van Bergen op Zoom. Het was immers altijd maar afwachten of er een flinke bries stond, terwijl eb en vloed krachten waren waar de heer van de Markiezenstad van op aan kon.
De bouw van de getijdenmolen begon in 1495. Het hout voor de constructie kwam uit Woensdrecht, laten oude kronieken de hedendaagse archiefvorser weten.
125 eikenbomen werden op mijns liefs heren goet aldaer gehouwen ende gestuykt.
Die gingen per vlot over de Grebbe naar Bergen op Zoom.
De heer van Bergen heeft voor de bouw van de molen en de wallen van de Zuidwest die tegelijkertijd verrezen, toentertijd ongeveer 3000 gulden uitgetrokken. De burgerij van de stad diende ook nog eens drie mille op te hoesten. Een niet gering bedrag voor die tijd. Nu stroomde die tijd meer bier door de slokdarmen van de Bergenaren dan water door de Grebbe. Logischerwijs besloot het stadsbestuur het geld voor de watermolen op te brengen door een verhoging van het accijns op het bier.

Schoepen

De bouw van de molen duurde drie jaar. Op 26 september 1503 om 15.00 uur begonnen de schoepen te draaien, staat in stoffige boeken te lezen. En op 2 oktober rolden de eerste zakken meel naar buiten. Eeuwenlang deed de molen dienst. In 1887 werd de gemeente eigenaar en al snel was het afgelopen met de getijdenmolen. In 1890 werd 'ie buiten bedrijf gesteld. Sindsdien heeft de molen voornamelijk gediend als opslagplaats.
Vandaag de dag is de molen een bouwval, maar wel een hele bijzondere. De Bergse getijdenmolen is de nog enige in Nederland. In Goes staat alleen nog een fragment, en in Schiedam hebben ze in de grond resten gevonden. Al jaren wil Bergen op Zoom de molen opknappen doch er kwam geen enkel initiatief van de grond. Nu lijkt de molen alsnog uit de vergetelheid te worden gered.
Hoeveel de restauratie gaat kosten is niet bekend. Dat een verhoging van bieraccijnzen niet meer toereikend is voor de omvangrijke opknapbeurt is duidelijk. Mischien 'een kwartje van Van der Velden' op de benzineprijs?

terug naar titelweergave


U kunt een e-mailbericht met vragen of opmerkingen over deze website verzenden aan
Laatst bijgewerkt: 21 december 2019

Aannemersbedrijf Cauwenborgh: Restaureren is onze passie!